رهاسازی فاضلاب خانگی در طبیعت غرب مازندران/ چالش دیرینه که به تدبیر ویژه نیاز دارد

نوشهر- ایرنا- رهاسازی فاضلاب خانگی عمده چالش زیست محیطی شهرستان های گردشگری غرب مازندران سال هاست سلامت اهالی و محیط زیست منطقه را به مخاطره انداخته است که باید برای حل این مشکل اساسی تدابیر ویژه ای اتخاذ شود.

به گزارش ایرنا، طبق گزارش های رسمی، روزانه به طور میانگین مقدار ۱۰۰ متر مکعب فاضلاب خانگی و صنعتی در این مناطق پس از جمع آوری و برداشت از چاه های خانگی از سوی رانندگان لجن کش در نقاط مختلف جنگلی از جمله “پلهم کتی ” ، “پیرامون شهرک نواب ” شهرستان چالوس و اطراف لوله گاز ، شهرپشت ، جاده معدن ، محدوده زمین زباله و اطراف برخی از روستاهای شرق نوشهر بدور از چشمان مردم رهاسازی می شود.

 

به اعتقاد کارشناسان و متخصصان بهداشت محیط بهره برداری نادرست از سیستم تصفیه خانه فاضلاب درجا سپتینک تانک ها و چاه های جاذب، مشکلات زیست محیطی فراوانی مانند آلودگی رودخانه ها، مرگ و میر آبزیان و آلودگی آب های زیرزمینی را در پی خواهد داشت چرا که به علت شیب زمین و بالا بودن آب های زیرزمینی شیرابه این فاضلاب ها به داخل انهار و در نهایت به دریای خزر می ریزد.

طبق ماده ۹ قانون مدیریت پسماند، مسوولیت اجرای طرح سپتاژ( سپتاژ به لجن حاصل از سپتیک تانک ها، چاه فاضلاب یا توالت های قابل حمل گفته می شود) در حوزه شهری بر عهده شهرداری هاست ضمن آنکه ادارات حفاظت محیط زیست، شرکت های آب و فاضلاب ، صنعت معدن نیز به عنوان دستگاه های اجرایی همراه باید همکاری و نظارت های لازم را در اجرای این طرح طرح زیست محیطی داشته باشند.

شکایات بابت رهاسازی فاضلاب های خانگی در طبیعت 

بنا به گفته مسوولان ادارات حفاظت محیط زیست نوشهر و چالوس ، طی یک دهه اخیر بارها علیه دستگاه های مسوول از جمله  شهرداری ها بابت رهاسازی فاضلاب و  تهدید علیه بهداشت عمومی و زیست محیطی شکایت شد و صرف نظر از این مسائل ساکنان پیرامون این نقاطی که فاضلاب رها سازی می شود بابت این کوتاهی های مسوولان دست اندرکار گلایه های فراوانی داشتند منتهی هربار این موضوع در نشست های کارگروه سلامت امنیت غذایی شهرستان مطرح و پس از تصویب قرار بود این مشکل طی شش ماه حل شود که چنین نشد.

البته شبکه جمع آوری فاضلاب های شهری نوشهر و چالوس طرحی که فاز نخست آن از سال ۱۳۸۵ با اشتراک بیش از ۵۰ هزار نفر در این مناطق گردشگرپذیر اجرایی شد اما از آن سال تاکنون روند اجرای این طرح بنا به دلایلی به ویژه کمبود اعتبار و مسائل دیگر دچار مشکل شد و جمعیت زیادی از شهروندان این شهرها محروم از این مزیت هستند.

طبق سرشماری نفوس ملی مسکن نوشهر و چالوس با برخورداری از شش نقطه شهری و نیز ۲۶۰ نقطه روستایی دست کم ۲۵۰ هزار نفر جمعیت دارند که دست کم ۱۳۰ هزار نفرشان شهرنشین هستند.

شهرستان نور، چالوس، کلاردشت ، تنکابن، عباس آباد و رامسر با افزون بر یک میلیون نفر جمعیت واقع در غرب مازندران سالانه پذیرای میلیون ها گردشگر و مسافر داخلی و خارجی است.

رهاسازی پنهانی فاضلاب های خانگی 

در این پیوند، شماری از اهالی این شهرستان ها با ابراز نگرانی از رهاسازی فاضلاب های خانگی به صورت پنهانی و شبانه از سوی برخی از رانندگان فاضلاب کش برای رفع این چالش زیست محیطی خواستار اتخاذ تدابیر ویژه ای شدند.

علی رضائیان یکی از ساکنان منطقه شهر پشت نوشهر در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : بارها تخلیه فاضلاب از سوی رانندگان لجن کش در این منطقه مشاهده شد و حتی با یک زیرکی خاص از طریق گوشی فیلم هم تهیه و برای مسوولان دست اندرکار ارسال شد، منتهی تا این لحظه اقدامی برای حل این معضل انجام نداده اند.

وی افزود : متاسفانه حجم زیادی از این فاضلاب به علت شیب بالای زمین های منطقه و بالا بودن آب های زیرزمینی نفوذ ناپذیر بوده و وارد رودخانه های جاری منتهی به دریای خزر  این منطقه می شود و علاوه بر آن با گرم شدن هوا بوی تعفن متصاعد شده فاضلاب تخلیه شده در نزدیکی ساکنان این منطقه را رنج می دهد و چندین بار هم به شبکه بهداشت و درمان و محیط زیست هم حضوری مراجعه شد که به داد ما برسید.

نداشتن مکان مشخص برای تخلیه فاضلاب  

یکی از رانندگان تانکر لجن کش در شهرستان چالوس در این باره به خبرنگار ایرنا گفت که شهروندان این شهر نیاز به چنین خدماتی دارند و روزانه چندین مورد تماس تلفنی برای تخلیه چاه انسانی دارند بنابراین رانندگان این خودروها برای تامین مخارج زندگی شان ناگزیرند در این زمینه فعالیت کنند، منتهی هنوز مکان مشخصی برای تخلیه فاضلاب در نوشهر و چالوس از سوی مسوولان ذیربط که مشکل زیست محیطی و بهداشتی نداشته باشند، پیش بینی نشده است.

کیومرث ملکی افزود: در گذشته چندین بار رانندگان این خودروها برای تخلیه فاضلاب به منطقه مجید مکانی که تصفیه فاضلاب شهری احداث شده مراجعه کردند که متاسفانه متولیان این مجموعه اجازه چنین اقدامی را ندادند و پاسخ دادند که تجهیزات تصفیه خانه دچار نقص فنی می شود و توان پذیرش این حجم فاضلاب را ندارد.

وی اظهارداشت: اغلب رانندگان لجن کش در این شهرستان فاضلاب انسانی را در عرصه های دور دست یا حتی در مناطق جنگلی می ریزند و  خودشان هم از این بابت رنج می برند ولی با این حال چاره ای جز این ندارند.

وی اظهارداشت : بارها رانندگان لجن کش به صورت گروهی حضوری و حتی تماس تلفنی موضوع را به مسوولان متولی بویژه شهردار این شهر  اطلاع داده اند اما به نظر می رسد که این موضوع بسیار مهم و حساس برای مسوولان این شهر اهمیت چندانی ندارد.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی فرماندار نوشهر گفت : نبود مکان مشخص برای تخلیه فاضلاب خانگی باعث شد که برخی از فاضلاب کش ها در ماه های گذشته  برای تعیین تکلیف وضعیت کاری شان به فرمانداری مراجعه کنند.

رمضان کریمی افزود : تعداد هفت دستگاه تانکر فاضلاب کش در این شهرستان فعالیت دارند که هر کدام روزی ۲ تا سه بار پس از جمع آوری و برداشت فاضلاب از چاه های خانگی به مکان های تخلیه زباله نوشهر واقع در پلنگ چال خالی می کردند منتهی شهرداری بابت شکایت محیط زیست مسیر ورودی این فاضلاب کش ها شکایت کرده بود و بنابراین مسوولان این نهاد شهری هم اجازه تخلیه فاضلاب در این مکان را به رانندگان فاضلاب کش نمی دادند چرا که چاه های این منطقه هم پر شده و به احتمال زیاد فاضلاب به داخل رودخانه ماشلک سرریز می شود.

وی با اشاره به آنکه تصاویری در قالب عکس و فیلم هنگام تخلیه فاضلاب از سوی فاضلاب کش در ماه های اخیر از سوی برخی از اهالی شهر پشت ، جاده معدن و پیرامون لوله گاز برای او از طریق گوشی ارسال کرده اند، گفت : بدون فوت وقت نشستی با حضور مسوولان مرتبط در فرمانداری برگزار و تصمیماتی هم منبی بر رفع موقتی این معضل گرفته شد و شهرداری هم اجازه ورود فاضلاب کش ها را برای تخلیه فاضلاب در پلنک چال داد.

معاون سیاسی ، امنیتی و اجتماعی فرماندار نوشهر تصریح کرد: پس از آن در خرداد ماه هم نشستی در شهرداری چالوس با حضور مسوولان ۲ شهرستان نوشهر وچالوس برگزار و قرار بود شهرداری این شهر مسوولیت اجرای طرح تصفیه خانه فاضلاب بر عهده بگیرد و با وجود آنکه زمین مدنظر برای اجرای این طرح طی یکسال گذشته تاکنون پیش بینی و در نظر گرفته شد اما تا این لحظه هنوز این طرح اجرا نشده است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست نوشهر با ابراز نگرانی از این وضعیت فاجعه بار زیست محیطی به خبرنگار ایرنا گفت : چاه هایی که در محل دفن زباله شهرداری تعبیه و حفر شده با گذشت سال ها به علت عدم گندزدایی و پرشدن آنها توان پذیرش حجم فاضلاب و ضایعات را ندارند.

کامبیز محسن سلطانی افزود : محیط زیست به عنوان یک نهاد مدعی العموم و حامی محیط زیست بارها این معضل زیست محیطی را به اطلاع مسوولان رسانده و حتی سال گذشته نیز شکایتی علیه شهرداری نوشهر تنظیم و در اختیار دستگاه قضا گذاشته است.

وی اظهارداشت : نکته دیگر آنکه هم اکنون در مناطق بالادست محل دفن زباله شهرداری نوشهر ، لوله ای که متصل به چاه های جاذب برای تخلیه فاضلاب انسانی لجن کش ها پیش بینی شده دچار گرفتگی شد به طوری که حجم انبوه فاضلاب هنگام جریان از این لوله پس می زند و در نهایت به داخل رودخانه ماشلک همجوار آن می ریزد که به دریای خزر منتهی می شود.

وی گفت : چنین وضعیتی باعث شد تا آنکه پنجشنبه هفته پیش کارشناسان این نهاد جلوی فاضلاب کش ها را گرفتند اگرچه گرفتگی لوله متصل به چاه های جاذب محل دفن زباله رفع شد ولی با این حال اجازه تخلیه فاضلاب را به رانندگان این خودروها را ندادند.

واگذاری زمین با همت دولت جهادی 

با شکل گیری دولت جهادی و در پی آن  جابه جایی مدیران ارشد اجرایی به ویژه فرمانداران این شهرستان ها، یکی از مهم ترین موضوعاتی که در دستور کار قرار گرفت بحث پسماند و نیز ساماندهی فاضلاب های خانگی بود و نبود مکان مناسب برای اجرای طرح تصفیه خانه فاضلاب خانگی (سپتاژ) از مهم ترین دغدغه های کارگروه مدیریت پسماند مطرح می شد که با پیگیری فرمانداران به ویژه فرماندار چالوس زمین به متراژ حدود ۷۰۰ متر در منطقه شریعت آباد نوشهر برای این منظور پیش ببینی و اختصاص داده شد.

منتهی با گذشت طی یکسال از مشخص شدن مکان اجرای این طرح  بنا به اظهار نظر برخی از مسوولان دست اندرکار قرار بود شهرداری های نوشهر و چالوس یا به طور مستقیم یا غیر مستقیم مسوولیت اجرای این طرح را برعهده بگیرند و یا آنکه برابر قانون این نهادهای غیر دولتی مردمی می توانند با سرمایه گذار خصوصی هم قرار داد منعقد کنند.

به خاطر اهمیت موضوع ، نخستین نشست مشترک بین مسوولان نوشهر و چالوس با موضوع ساماندهی فاضلاب های خانگی در فرمانداری نوشهر برگزار و در این نشست علی قاسمی فرماندار چالوس از ابتر باقی ماندن این طرح پس از سال ها انتقاد کرد و گفته بود که رهاسازی فاضلاب های خانگی در طبیعت به عنوان یک تخلف زیست محیطی و جرم محسوب می شود و تحت هیچ شرایطی توجیه پذیر نیست و باید به زودی این مشکل حل شود که تاکنون این معضل حل نشده است.

مدیر شرکت آب و فاضلاب شهرستان چالوس گفت : طی نشست های متعددی که امسال برای حل این چالش زیست محیطی چندین ساله  در فرمانداری های نوشهر ، چالوس و شهرداری این منطقه برگزار شد در نهایت در اردیبهشت ماه امسال تصمیم بر آن گرفته شد که شهرداری چالوس عهده دار اجرای این طرح شود ظاهرا با پیمانکاری که برای اولین بار این طرح را در تنکابن در کشور راه اندازی کرد به توافقاتی رسیده بودند.

صادق سلطانی افزود  : بنا بود این پیمانکار این طرح را با سرمایه گذاری نزدیک به سه میلیارد تومان با ظرفیتی روزانه به طور میانگین ۱۰۰ متر مکعب فاضلاب فرآیند پیش تصفیه را انجام دهد و سرانجام وارد تصفیه خانه اصلی شبکه جمع آوری فاضلاب های شهری کند اما تا این لحظه آنچه گزارش شده ظاهرا شهرداری چالوس با این پیمانکار به توافق نرسیده است وی بیان داشت : اکنون ۲ تا سه ماهی است نشستی در این زمینه برگزار نمی شود و ردپایی از فاضلاب کش های سرگردان هم پیدا نیست چرا که آن زمان عده ای به خاطر نظارت های بیشتر و ضوابط سخت تر از رهاسازی فاضلاب در هر نقطه ای از طبیعت جلوگیری می شد اما به نظر می رسد همه این پیگیری ها به فراموشی سپرده شد و تانکرهای فاضلاب کش هر مبلغی بابت حمل از مشتریان دریافت می کنند و فاضلاب به دلخواه در هر مکانی می ریزند.

مدیر شرکت آب و فاضلاب شهرستان چالوس گفت : هر مسوولیتی که بر عهده این نهاد مانند تهیه زمین در جوار تصفیه خانه جمع آوری فاضلاب های شهری در منطقه شریعت آباد نوشهر یا شرکت در تمامی نشست ها در این رابطه صورت گرفته است بنابراین هرگونه تعلل شهرداری در این زمینه جای تامل دارد.

عملیاتی شدن طرح  تصفه خانه فاضلاب خانگی در آینده نزدیک 

معاون شهردار چالوس در این باره گفت : در ماه های اردیبهشت و خرداد امسال، نشست های متعددی بنا به تاکید و توصیه فرماندار چالوس  با پیمانکار بخش خصوصی که چنین طرحی در تنکابن اجرا کرد برگزار و اقداماتی نظیر تهیه نقشه و مطالعات تا حدی انجام گرفت منتهی زمان رسیدن به مرحله عقد قرداد از او خواسته شد ضمنانت نامه باید در اختیار شهرداری قرار دهد متاسفانه خودداری کرد.

سیروس سام در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : به تازگی با پیمانکار دیگری مذاکراتی انجام گرفت و حتی کارها تا حدود ۸۰ درصد پیش رفته و قرار است این سرمایه گذار با سرمایه گذاری بیش از سه میلیارد تومان چنین طرحی را اجرا و طی ۱۰ سال مسوولیت نگهداری تجهیزات آن نیز را برعهده بگیرد و قبول هم کرده و امیدوارم مدت یک ماه آینده بر اساس برنامه زمانبندی عملیات اجرایی این طرح در زمینی به گستره حدود ۷۰۰ متر در جوار تصفیه خانه جمع آوری  فاضلاب شهری  منطقه شریعت آباد نوشهر آغاز شود تا مشکل رهاسازی فاضلاب های خانگی این شهرستان برای همیشه حل شود.

نوشهر و چالوس به عنوان شهرستان های خطه غربی مازندران ، به دلیل نزدیکی کوه و دریا ، نفوذناپذیری خاک ، کم بودن امکان خودپالایی آب ، وجود چاه های جذبی ، بالا بودن سطح آب های زیرزمینی و عدم رعایت استانداردهای لازم ضرورت دارد هرچه سریعتر مسوولان دست اندرکار نسبت به نصب سیستم سپتیک خانگی اقدام کنند.

برابر آمار ، دو شهرستان نوشهر و چالوس با برخورداری از بیش از ۳۰۰ نقطه روستایی و نیز شش نقطه شهری در غرب مازندران قراردارد.

امیدواریم  مسوولان دست اندرکار با اجرای کامل طرح شبکه جمع آوری فاضلاب های شهری که سال ۱۳۸۵ فاز نخست آن با راه اندازی تصفیه خانه مشترک نوشهر و چالوس در منطقه شریعت آباد نوشهر به بهره برداری رسید و این طرح به زودی به سرانجام برسد تا بخشی از دغدغه ها و دل نگرانی ها مردم این شهرستان دراین زمینه حل شود.

source https://mohitzist.bashariyat.org/?p=33674